Euro Nedir?
Euro Nedir? Euro; (€ veya EUR olarak simgelenir), Avrupa Birliği’nün kurumları tarafından kullanılan ve Avro Bölgesi’nde (Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan) resmi para birimidir.
Aynı zamanda Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan gibi dört Avrupa ülkesinde de kullanılmaktadır. 2018 itibarıyla, yaklaşık 343 milyon Avrupalı Euro kullanmaktadır. Afrika’da da 190 milyon kişi Euro’ya sabitlenmiş para birimlerini kullanmaktadır.
Euro, dünya genelinde Amerikan dolarının ardından en büyük ikinci rezerv para birimi ve en çok kullanılan ikinci para birimidir. Eylül 2018 itibarıyla, dolaşımdaki yaklaşık 1,2 trilyon Euro değerinde banknot ve madeni para ile Euro, toplam değeri açısından en büyük para birimidir.
Euro Bölgesi, Uluslararası Para Fonu’na göre dünyadaki ikinci büyük ekonomidir. Euro adı resmi olarak 16 Aralık 1995’te kabul edildi. 1 Ocak 1999’da hesap birimi olarak piyasalara tanıtıldı ve 1:1 oranında (1 Euro = 1,1743 ABD Doları) Avrupa Birimi ECU’nun yerini aldı. Euro madeni paraları ve banknotları ise 1 Ocak 2002’de dolaşıma girmiştir.
AB üyesi olmayan ülkeler ve bölgelerde Euro kullanımıyla ilgili güncel bilgiler:
- Andorra: Andorra, Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. AB üyesi olmamasına rağmen, Euro bölgesiyle yapılan anlaşmalar çerçevesinde Euro kullanımına devam etmektedir.
- Monako: Monako da Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. AB üyesi olmamasına rağmen, Euro bölgesiyle yapılan anlaşmalar sayesinde Euro kullanmaktadır.
- San Marino: San Marino, AB üyesi olmamasına rağmen Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. Euro bölgesiyle yapılan anlaşmalar çerçevesinde Euro kullanımına devam etmektedir.
- Vatikan: Vatikan, AB üyesi olmamasına rağmen Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. Euro bölgesiyle yapılan anlaşmalar sayesinde Euro kullanmaktadır.
- Karadağ: Karadağ, AB üyesi olmamasına rağmen Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. Euro bölgesiyle herhangi bir antlaşma imzalamadan Euro kullanımına geçmiştir.
- Kosova: Kosova da AB üyesi olmamasına rağmen Euro’yu resmi para birimi olarak kullanmaktadır. Euro bölgesiyle herhangi bir antlaşma imzalamadan Euro kullanımına geçmiştir.
Bunun dışında, AB üyesi ülkeler ile bağlantılı ancak kendileri AB’nin bir parçası olmayan beş denizaşırı bölgede (Saint Barthélemy, Saint Martin, Saint Pierre ve Miquelon, Fransız Güney ve Antarktika Toprakları ve Ağrotur ve Dikelya), Euro kullanımı görülmektedir.
Küba’da 1998’den beri, Suriye’de 2006’dan beri ve Venezuela’da ise 2018’den beri Euro, dış ticaret için kullanılmaktadır. Bu ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri’nin yaptırımları ve ambargoları nedeniyle Euro’ya geçiş yapmışlardır. Ayrıca, 2009’da Zimbabve yaşadığı hiperenflasyon nedeniyle yerli para birimini bırakarak Euro ve ABD doları gibi para birimlerini kullanmaya başlamıştır.
Euroya Sabitlenmiş Para Birimleri Nedir?
Bulgaristan: Bulgar levası (BGN), ERM II’ye üye olduklarından dolayı euroya sabitlenmiştir. Ancak Bulgaristan henüz Euro bölgesi üyesi değildir.
- Hırvatistan: Hırvat kunası (HRK), ERM II’ye üye olduklarından dolayı euroya sabitlenmiştir. Ancak Hırvatistan henüz Euro bölgesi üyesi değildir.
- Danimarka: Danimarka kronu (DKK), ERM II’ye üye olduklarından dolayı euroya sabitlenmiştir. Danimarka, Euro bölgesi üyesi olmayı tercih etmiştir ve kendi para birimini kullanmaktadır.
Afrika’da ve bazı Pasifik adalarında da euroya sabitlenmiş para birimlerinin kullanımı yaygındır. Örneğin:
- CFA Frangı: Orta Afrika’da (BEAC) ve Batı Afrika’da (BCEAO) kullanılan CFA frangı (XAF ve XOF), euroya sabitlenmiş para birimleridir. Bu para birimleri, zamanında Fransız frangına sabitlenmiş olup, Fransız frangının yerini euro aldığında euro kuruna sabitlenmiştir.
- CFP Frangı: Fransız denizaşırı kolektivitelerinde (Fransız Polinezyası, Yeni Kaledonya, Wallis ve Futuna) kullanılan CFP frangı (XPF), euroya sabitlenmiş bir para birimidir.
- Diğer Para Birimleri: Komor frangı (KMF), Yeşil Burun Adaları eskudosu (CVE) ve São Tomé ve Príncipe dobrası (STD) da euroya sabitlenmiş para birimleridir.
2013 yılında yapılan bir rapora göre, 182 milyon Afrikalı, 27 milyon Euro bölgesi dışında yaşayan Avrupalı ve yarım milyondan fazla Pasifik adası sakininin euroya sabitlenmiş bir para birimi kullandığı rapor edilmiştir.