Boğa Piyasası Nedir?
Boğa piyasası, hisse senedi piyasasının güçlendiği ve yükseldiği, yatırımcı algısını yüksek ve piyasanın iyimser olduğu bir ortamı temsil eder. Piyasadaki bu yükseliş eğilimi, diğer yatırımcılardaki satın alma güdüsünü de tetikler; zira devamlı yükselen bir piyasa, sürekli bir öncesinden daha yüksek fiyata satın alım isteği alıcıların geliyor oluşuna bir işaret teşkil eder.
Kural olmamak ile beraber, boğa piyasasına genellikle güçlü gelen ekonomik verilerin de eşlik ettiği gözlemlenir.
Boğa Piyasasının Teknik Tespiti Nasıl Yapılır?
SEC’in (Securities and Exchange Commission) Yatırımcı Eğitimi ve Savunuculuk Ofisi (OIEA) aracılığıyla hazırlanan Investor adlı sitesindeki tanıma göre, boğa piyasası terimi teknik açıdan, piyasa yönelimini yansıtabilecek kapsamlı bir endekste (örneğin Bist-100) minimum iki aylık bir periyotta gözlemlenen minimum %20’lik bir fiyat yükselişini ifade ediyor.
Ancak konu ile ilgili literatürün genelini incelendiğinde ise boğa piyasasından söz edebilmek için, yine geniş bir piyasayı kapsayıcı bir endekste gerçekleşen, güncel dip seviyesine göre en az %20’lik bir yükseliş yeterli olduğu belirtiliyor. Diğer bir ifadeyle, birçok araştırma sonucunda, teknik anlamda boğa piyasası varlığının tespiti için, asgari süre ile ilgili bir kaydın konulmadığı da belirtiliyor.
Bununla beraber %20’den daha az fakat %10’u aşan yukarı yönlü fiyat atakları ise, ilk etapta yalnızca “toparlanma” olarak belirtiliyor.
Boğa Piyasasında Nasıl Davranılır?
“Bazen bir yatırımcı bir hissenin satın alımını gerçekleştirir ve ardından istenmeyen bir biçimde hissenin fiyatı düşüşe geçer. Yatırımcı zararda olmasına rağmen hisseyi sabırla elinde bulundurmaya devam eder. Bir süre sonra boğa piyasası başlamasıyla beraber hisse fiyatları yükselir. Yatırımcı zararda olduğu hissenin kâra geçtiğini gözlemleyince, bunca zaman zarar halinde durmaktan usanmanın verdiği telaşla hisseyi bu kadar zaman beklemeye değmeyecek bir kârla satmaya çalışır. Oysa boğa piyasası yeni başlamış bulunmaktadır.”
Buna benzer bir döngünün içinde, daha önceleri siz de buna benzer bir davranış sergilediniz mi, bilmiyorum. Fakat bu gibi davranışsal finans hatalarına birçok yatırımcıda gözlemleniyor. Hiçbir boğa piyasasının birbiriyle aynı karakteri taşımayacağını belirterek, Investech Research’un yaptığı hesaplamaya göre 1932’den bu yana gözlemlenen boğa piyasalarının ortalama ömrünün 3,8 yıl sürdüğü belirtilmiştir. Bu yüzden kârda sabırlı olabilmenin de, bir yatırımcı açısından bilinmesi gereken bir davranış biçimi olduğu belirtilir.
Ucuzdan alımı yapılıp, pahalıya satmak, çoğunlukla ayı piyasasında satın alıp boğa piyasasında satmanız gerektiği ifadesine gelir; ancak, bu çoğunlukla böyle gerçekleşmez. Çünkü ayı piyasalarında alım gerçekleştirmek birçok yatırımcı için endişe sağlar. Bu nedenle, ayı piyasasında almak yerine, boğa piyasasının coşkusu içinde piyasalara katılmak bizlere daha fazla cazip gelir. Fakat boğa piyasasında, fiyatları aşırı şişen ve makul değerinin çokça üstünde çıkış yapan hisselerle karşılaşmak büyük bir olasılıktır ve bu yüzden bunlara dikkat etmek gerekir.