Korelasyon Nedir?
Korelasyon nedir; Basit korelasyon, iki sistemi içerir. Bir miktarın iki ölçümü olduğunda bu ikili değişken arasındaki ilişkiyi belirler. Bu korelasyonların değerleri ise korelasyon katsayısı hesaplanarak belirlenir. Çoklu korelasyon ise bir ölçümün sabit tutulmasıyla diğer ölçümler arasındaki ilişkinin kurulması anlamına gelir.
Korelasyon, sadece ekonomi terimi olarak kullanılmaz. Hatta aslında bir matematik terimidir. Fakat istatistik verilerinin kullanılması nedeniyle ekonomi terimi olarak da büyük bir önemle kullanılır. Bu durum da yatırımcıların kafasın da korelasyon ile ilgili soru işaretleri oluşturur.
Korelasyon Çeşitleri Nedir?
İstatistiksel analizlerde, değişkenler arasındaki ilişkiyi anlamak ve ölçmek önemli bir rol oynar. Bu bağlamda, ilişkinin yönü ve şiddeti, korelasyon çeşitleri ve rassal değişkenler arasındaki doğrusal ilişkinin yönü ve gücü, tam tersi gibi kavramlar önemlidir.
İki değişken arasındaki ilişkinin yönü, bu değişkenlerin birbirine nasıl tepki verdiğini ifade eder. Pozitif bir ilişki, bir değişkenin arttığı durumlarda diğer değişkenin de arttığını gösterirken, negatif bir ilişki ise bir değişkenin arttığı durumlarda diğer değişkenin azaldığını gösterir. Örneğin, gelir düzeyi ile tasarruf miktarı arasındaki ilişki pozitif bir yönde olabilir, yani gelir arttıkça tasarruf miktarı da artabilir.
İlişkinin şiddeti ise bu değişkenler arasındaki ilişkinin ne kadar güçlü olduğunu gösterir. Bu genellikle bir korelasyon katsayısı ile ölçülür. Korelasyon katsayısı, -1 ile 1 arasında değer alır. 1’e yaklaştıkça ilişki daha güçlü bir pozitif yönde, -1’e yaklaştıkça daha güçlü bir negatif yönde olduğunu gösterir. 0 ise herhangi bir ilişki olmadığını ifade eder.
Korelasyon çeşitleri, değişkenler arasındaki ilişkinin özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterir. Pearson korelasyonu, normal dağılıma sahip değişkenler arasındaki lineer ilişkiyi ölçer. Spearman korelasyonu ise değişkenler arasındaki monotonik ilişkiyi ölçer, yani ilişki doğrusal değilse bile varsa bu korelasyon bu ilişkiyi yakalar.
Rassal değişkenler arasındaki doğrusal ilişki, bir değişkenin diğerini ne kadar doğru bir şekilde tahmin ettiğini ifade eder. Bu durumda, bir değişkenin artması diğer değişkenin de artmasına neden olabilir. Örneğin, hava sıcaklığı ile dondurma satışları arasında pozitif bir doğrusal ilişki olabilir, yani sıcak hava dondurma satışlarını artırabilir.
Tam tersi durumu ele alırsak, bir değişkenin artması diğerinin azalmasına neden oluyorsa bu negatif bir doğrusal ilişki olarak adlandırılır. Örneğin, bir öğrencinin çalışma saatleri ile televizyon izleme süresi arasında negatif bir ilişki olabilir, yani öğrenci daha çok çalıştıkça televizyon izleme süresi azalabilir.
Sonuç olarak, istatistiksel analizlerde ilişkinin yönü ve şiddeti, korelasyon çeşitleri ve rassal değişkenler arasındaki doğrusal ilişkinin yönü ve gücü, tam tersi gibi kavramlar, değişkenler arasındaki karmaşık ilişkileri anlamak ve yorumlamak için önemli araçlardır. Bu kavramlar, veri analizi ve karar verme süreçlerinde kullanılarak daha doğru ve bilinçli sonuçlara ulaşmamıza yardımcı olabilir.
Korelasyon Katsayısı Nedir?
İki değişkenin birbiriyle olan doğrusal orantısının hesaplanması için kullanılan terimdir. Bu doğruyu hesaplamak için öncelikle değişkenlere x ve y değerlerini vermek gerekir. Sonuçta ulaşılan değerlerin pozitif olması katsayının pozitif olduğuna işaret ederken ulaşılan değerin negatif olması katsayının da negatif olduğuna işarettir.
Korelasyon Katsayısı Hesaplama
Korelasyon katsayının hesaplanabilmesi için x ve y değerlerine birer sayı verilir. Bu işlem, sıralı olarak ve alt alta verilen sayılarla hesaplanır. Bu değerler iki ayrı satıra yazılmakta ve değerler için aynı rakamlar girilmektedir. Haneler ondalıklarla ayrıldığı takdirde içerisinde nokta kullanılmaktadır. Sonrasında ise x ve y üzerine en az beş değer girilmekte ve hesaplama yapılmaktadır. Bu işlemlerin hesap makinesi ile yapılması daha sağlıklı sonuç alınabilmesi için elverişli olur.
Korelasyonların belirli korelasyon değerleri bulunur. Bunlar, negatif korelasyon ve pozitif korelasyon olarak iki alt grubu ayrılır.
Negatif Korelasyon Nedir?
Negatif korelasyon, zıt yönde hareket eden iki değişkenin arasındaki ilişkiyi ifade eder. Yani aralarındaki ilişki aslında zıttır. Biri arttıkça diğeri de azalır.
Negatif korelasyon varlıklarına örnek olarak petrol fiyatları, havayolu stokları, altın fiyatları, borsalar ve her türlü sigorta ödemeleri verilebilir.
Pozitif Korelasyon Nedir?
Pozitif korelasyon, iki değişkenin peş peşe, aynı yönde hareketin arasındaki ilişkiyi ifade eder. Bir değişken arttıkça diğeri de artış yaşar. Aynı şekilde birisi azaldığında diğeri de azalır. Hisse senetleri genel olarak pozitif korelasyon ilişkisi içerisinde değerlendirilir.
Pozitif korelasyona örnek olarak belirli bir faiz oranına sahip olan tasarruf hesapları verilebilir. Hesaba ne kadar para girişi yapılırsa o kadar fazla faiz tahakkuku elde edilebilir.
Korelasyon Analizi Nedir?
Korelasyon analizi, değişkenler arasındaki ilişkiyi, ilişkinin yönünü ve şiddetini belirleyen ve bu değişkenler hakkında bilgi sağlayan bir yöntem olarak değerlendirilir. Değişkenler arasındaki ilişkinin matematiksel değerleri için “Regresyon Analizi” kullanılırken bu değerlerin ilişkileri ve yönü hakkında bilgi sahibi olunması için “Korelasyon Analizi” kullanılmaktadır.
Korelasyon Analizi Nasıl Yapılır?
Korelasyon analizinin, korelasyon katsayısı ile bağlantısı söz konusudur. Korelasyon katsayısı, analizler için kullanılır. Bu katsayıların verdiği değerler ilgili değişkenlerin yönü hakkında bilgi verir. Korelasyon katsayısı, değişkenlerin birimlerinden bağımsızdır. Bu katsayının değer aralığı -1 ≤ r ≤1 olmak zorundadır. Eğer korelasyon katsayısı 0’a yakınsa bu, değişkenler arasındaki bağın zayıf olduğunu göstermektedir.
Korelasyon tablosu yorumlama, bütün bu bilgiler öğrenildikten sonra gerçekleştirilebilir. Eğer değer 0.2’den küçük ise korelasyon yoktur ya da aradaki ilişki çok zayıftır. Eğer değer 0.2 – 0.4 aralığında ise zayıf bir korelasyon vardır. 0.4 – 0.6 arası değerler orta şiddetteki korelasyonları işaret ederken 0.6 – 0.8 aralığındaki değerler yüksek korelasyonu işaret ederler. 0.8’den büyük değerler ise yüksek korelasyon olduğunu göstermektedir. Tablolar, bu bilgiler ışığında yorumlanmalıdır.