Parite Nedir?
Parite nedir; “eşitlik” anlamına gelir ve iki farklı para biriminin üçüncü bir para birimi cinsinden ifade edilmesini sağlar. Bu ifade, döviz çifti olarak da adlandırılır. Parite, ülkelerin para birimlerinin birbirine oranını temsil eder. Pariteleri etkileyen birçok faktör bulunmaktadır; faiz oranları ve ülke içi ekonomik şartlar en önemli etkenlerden birkaçıdır.
Para birimleri, yan yana yazılarak pariteler tanımlanır. Örneğin, Euro/Dolar paritesi için kısaltma EURUSD’dir. Türkiye’de en önemli paritelerden biri EURUSD’dir. Türkiye’nin ticaret dengesi açısından önemli olan bu parite, ihracatı Euro cinsinden, ithalatı ise ABD Doları cinsinden yaptığı için dikkate alınır.
Paritelerin hesaplanması doğrudan birbirine bölme işlemiyle gerçekleşir. Örneğin, EUR/USD paritesi için Euro’nun Dolar karşısındaki değeri hesaplanabilir. Paritelerin yan yana yazılmasıyla ifade edilir ve bu örnekteki gibi EURUSD şeklinde kısaltılır.
Parite Hesabı Nasıl Yapılır?
Paritelerde hesaplama süreci, doğrudan birbirine bölme ile bulunur. Örneğin, Euro/Dolar ile Euro-Dolar parite dengesi bulunur. Dolar/Euro olması durumunda ise, Dolar-Euro paritesi bulunmuş olacaktır. Forex piyasasında işlem gören birçok parite bulunur, ancak EURUSD, USDJPY, GBPUSD gibi pariteler önemli işlem hacimlerine sahiptir.
EURUSD Paritesi Neden Önemlidir?
Euro/Dolar paritesi dünya genelinde en yüksek işlem hacmine sahip paritedir. Döviz işlemlerinin büyük bir kısmı bu parite üzerinden gerçekleşir. Paritelerde baz para birimi üstte, karşıt para birimi altta yer alır. Bu durum, yapılacak yatırımla ilgili fikir vermesi açısından önemlidir. EURUSD paritesinde, dengeleri genellikle Amerikan doları değiştirir. ABD’nin ekonomik değişkenlikleri, bu ülkenin para biriminin diğer ülkelerde ani değişimlere neden olmasına yol açar. Buna karşılık Euro genellikle daha stabil kalır.
Parite Çeşitleri Nelerdir?
- Major Parite: Dünya genelinde yedi büyük para biriminin oranı ile bulunan paritelerdir. Amerikan doları (USD), Euro (EUR), İngiliz sterlini (GBP), Avustralya doları (AUD), Kanada doları (CAD), İsviçre frangı (CHF), Japon yeni (JPY) bu kategoriye dahildir.
- Minör Parite: Yedi büyük para biriminden birisiyle diğer para birimlerinden birinin oranlanması durumunda ortaya çıkan paritelerdir. Örneğin, AUD/JPY, AUD/CHF gibi pariteler minör pariteye örnektir.
- Egzotik Parite: Diğer para birimleri arasında yer alan büyük olmayan para birimleriyle oluşturulan paritelerdir. Toplam işlem hacmi düşüktür ve genellikle yerel yatırımcılar tarafından takip edilir.
Sonuç olarak, EURUSD paritesi, dünya genelinde en çok işlem gören ve döviz işlemlerinde büyük bir etkiye sahip olan bir paradır. Bu parite, yatırımcılara ekonomik değişkenlikler hakkında önemli bilgiler sunar.