Majör ve Minör Pariteler
Döviz piyasasında işlem gören pariteler, bir ülkenin para biriminin diğer bir ülkenin para birimi karşısındaki değerini ifade eder. Pariteler, genellikle majör, minör ve egzotik olmak üzere üç kategoriye ayrılır.
- Majör Pariteler:
-
- Majör pariteler, döviz piyasasının en likit ve en yaygın olarak işlem gören döviz çiftleridir. Bu paritelerde Amerikan Doları (USD) genellikle yer alır.
- Örnek majör pariteler: EUR/USD (Euro/Amerikan Doları), GBP/USD (İngiliz Sterlini/Amerikan Doları), USD/JPY (Amerikan Doları/Japon Yeni), USD/CHF (Amerikan Doları/İsviçre Frangı), AUD/USD (Avustralya Doları/Amerikan Doları), NZD/USD (Yeni Zelanda Doları/Amerikan Doları), USD/CAD (Amerikan Doları/Kanada Doları).
- Minör Pariteler:
-
- Minör pariteler, majör paritelerin dışında kalan, ancak yine de likit olan döviz çiftleridir. Genellikle bir majör para birimi ve bir diğer majör olmayan para birimi arasındaki ilişkiyi yansıtırlar.
- Örnek minör pariteler: EUR/GBP (Euro/İngiliz Sterlini), EUR/AUD (Euro/Avustralya Doları), GBP/JPY (İngiliz Sterlini/Japon Yeni), NZD/CAD (Yeni Zelanda Doları/Kanada Doları).
- Egzotik Pariteler:
-
- Egzotik pariteler, genellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini içerir ve likiditesi daha düşüktür. Bu paritelerde bir majör para birimi ve bir egzotik para birimi bir araya gelir.
- Örnek egzotik pariteler: USD/TRY (Amerikan Doları/Türk Lirası), EUR/TRY (Euro/Türk Lirası), USD/SEK (Amerikan Doları/İsveç Kronu).
Döviz piyasasında majör pariteler, genellikle daha düşük spread’lerle işlem görür ve daha likittir. Bu nedenle, yeni başlayan yatırımcılar genellikle majör paritelerde işlem yapmayı tercih ederler. Minör ve egzotik pariteler ise daha yüksek spread’lerle ve daha az likiditeyle karakterizedir, bu da riskleri artırabilir. Yatırımcılar, kendi risk toleranslarına ve stratejilerine uygun olarak farklı paritelerde işlem yapmayı tercih edebilirler.
Baz Döviz ve Karşıt Döviz Nedir?
Forex piyasasında işlem gören döviz çiftlerindeki para birimleri iki kısma ayrılır: baz döviz ve karşıt döviz.
- Baz Döviz (Base Currency):
-
- Baz döviz, bir döviz çiftindeki ilk listedir ve işlem büyüklüğünü ifade eder. Bu para birimi, işlem yapılan miktarı belirler ve genellikle sabit bir değere sahiptir.
- Örneğin, EUR/USD paritesinde Euro baz dövizdir. Bu durumda, işlem büyüklüğü Euro cinsindendir.
- Karşıt Döviz (Quote Currency veya Counter Currency):
-
- Karşıt döviz, bir döviz çiftindeki ikinci listedir ve baz döviz karşısındaki değeri ifade eder. Bu para birimi, işlemin kar veya zarar durumunu belirler.
- Örneğin, EUR/USD paritesinde Amerikan Doları karşıt dövizdir. Bu durumda, işlem sonuçları Amerikan Doları cinsindendir.
Örnek: EUR/USD Paritesi İle İşlem:
- EUR/USD paritesinde Euro (EUR) baz döviz, Amerikan Doları (USD) ise karşıt dövizdir.
- Eğer EUR/USD paritesinde alım yapılıyorsa, yatırımcı Euro almış ve karşılığında Amerikan Doları satmış olur. Eğer parite değeri yükselirse, yatırımcı kar elde eder.
- Eğer EUR/USD paritesinde satış yapılıyorsa, yatırımcı Euro satmış ve karşılığında Amerikan Doları almış olur. Eğer parite değeri düşerse, yatırımcı kar elde eder.
Forex piyasasında birçok döviz çifti bulunmaktadır, ve her birinde baz döviz ve karşıt döviz rolleri değişebilir. Önemli olan, yatırımcının hangi para biriminde işlem yapmak istediğini ve piyasa beklentilerine göre pozisyon almayı planladığını anlamasıdır.
Bu yapı, yatırımcılara hem alım hem satım yapma yeteneği sağlar. Örneğin, EUR/USD paritesinde alım yapan bir yatırımcı, Euro almış ve Amerikan Doları satmış olurken, aynı paritede satış yapan bir yatırımcı Amerikan Doları almış ve Euro satmış olacaktır. Forex piyasasındaki bu esneklik, yatırımcılara herhangi bir piyasa durumunda kazanç elde etme imkanı tanır.