Bileşik Faiz Nedir?
Bileşik faiz nedir ve ne işe yarar? Faiz kazancından da ekstra faiz geliri sağlamaya olanak tanıyan bir faiz tipidir. Genellikle uzun vadeli (1 seneden uzun) mevduat ve kredi gibi işlemlerde kullanılan bileşik faiz, sermayenin yani ana bakiyenin sabit kalmadığı bir hesaplama yöntemin biçimidir. Hesaplama sürecinde dikkate alınan her dönemin sonunda elde edilen faiz anaparaya ek olarak gösterilir. Bir sonraki dönemin anaparası ise faizin eklenmiş olduğu bu yeni bakiyedir.
Yani her yeni dönemde anapara değişkenlik gösterir ve daha fazla olur. Bu da dolaylı olarak daha fazla faiz getirisi elde etme avantajı sunar. Faiz geliri de anapara gibi sabit kalmaz ve dönem değiştikçe artış gösterir.
Çoğunlukla uzun vadeli yıllık işlemlerde kullanılsa da belirli kısa periyotlarla (2, 3, 6 ay vb.) için ya da sürekli ve anlık hesaplamalar için de kullanımı gerçekleşebilir. Belirli aylık dönemler için hesaplandığında “kesikli bileşik faiz”, devamlı ve anlık olarak hesaplandığında ise “sürekli veya anlık bileşik faiz” olarak isimlendirilir.
Bileşik Faiz Nasıl Hesaplanır?
Bileşik faiz hesaplamasında kullanılan bazı belli başlı formüller vardır. Zaman zaman logaritmadan da yararlanılan faiz hesaplaması, genel olarak aynı ana mantık üstünden hesaplanır. Formülün içinde anapara, faiz oranı ve vade zamanı dikkate alınır. Bu metriklere göre yapılan hesaplama sonucunda faiz ile beraber gelecek toplam paraya ulaşılır.
Yıllık vadeli hesaplamalarda formül şu şekildedir; A=a(1+t)n formülün açıklaması aşağıdaki gibidir.
| A | Vade dönem sonu ele geçecek para |
| a | Anapara |
| t | Faiz oranı |
| n | Vade süresi |
Örnek olarak bir yatırımcı adayının 20.000 TL’sini, 5 yıl vade ve %30 faiz oranı ile bileşik faize yatırdığı düşünüldüğünde, vade sonunda ele geçecek olan para:
- A=a(1+t)n = A=20000(1+0,3)5
- A = 20000(1+0,3)5
- A=20000(1,3)5
- A=74.258,60 TL olur.
Bu mantığa göre elde edilen faiz tutarı ise “A-a” şeklinde, yani “74258,60-20000” işlemi ile bulunur. Netice olarak vade sonunda ele geçen para 74.258,60 TL, kazanılan faiz ise 54.258,60 TL tutarındadır.
Bileşik Faiz ile Diğer Faiz Oranları Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bileşik faiz ile diğer faiz oranları arasındaki en ciddi fark, hesaplama yapılırken kazanılan mevcut faiz tutarının da hesaba dahil edilmesidir. Bu farkı bileşik faiz ve basit faiz karşılaştırması ile daha kesin bir şekilde görebilmek mümkündür.