Borsa, tanım olarak aracılar sayesinde alıcı ile satıcının karşılaştığı bir teşkilatlandırılmış pazar olarak tanımlanabilir. İMKB şimdi ki adıyla BİST 26 Aralık 1985 yılında açılmıştır. 3 Nisan 2013 tarihinde ise Borsa İstanbul adıyla faaliyetlerine devam etmiştir. Borsa işlemlerinde taraflar arasında hisse senedi, tahvil, bono gibi yatırım araçları, belli kurallar el değiştirilmektedir. Bu süreç içerisinde alıcı ile satıcının yüz yüze gelmesine gerek yoktur. Taraflar yapmak istedikleri işlemlere göre emirlerini aracılara iletmekte, böylece alım-satım işlemi gerçekleştirilmektedir. Yapılan tüm alım satım işlemleri, elektronik ortamda arz ve talebe göre gerçekleşir ve arz-talep ilişkisinin seyrine göre değişebilmektedir.
Borsada hangi ürünler alınıp satılır?
HİSSE SENEDİ
Sermaye şirketlerinin ortaklarına paylarını ve ortaklıklarını belgelemek için verdikleri kıymetli evraklara hisse senedi denilmektedir. Hisse senetleri, borsanın en likit yatırım araçlarıdır. Borsa’nın kurulmasına katkı sağlayan hisse senetleri, Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin alınarak çıkarılır. Her sermaye şirketinin hisse senedi çıkartması mümkün değildir.
Hisse senedi çıkarabilecek şirketler ise; anonim şirketler, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, özel kanunla kurulmuş kurumlardır.
BONO
Vadesi 6-360 günden fazla olmayan, çıkarılan kurum tarafından ödeme, ispat ve teminat amacıyla kullanılan menkul kıymetlerdir. Ekonomik nitelikleri nedeniyle kredi aracı olan ve belli bir paranın, belli bir vade sonrasında ödeneceğini bildiren ticari belgelerdir.
TAHVİL
Şirketlerin fon ihtiyaçlarını karşılamak için çıkardıkları borçlanma senetlerine tahvil denilmektedir. Anonim şirketler genel kurul kararı ile tahvil çıkartabilir. Çıkarılan her tahvilin değeri aynı olmalıdır. Ayrıca şirket ödenmiş sermayesinden daha fazla tahvil çıkaramaz. Tahvil çıkarmak isteyen şirketler Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almak zorundadır.
VİOP
Borsa’da vadeli finansal enstrümanlarda işlem yapmak isteyen kurumsal ve bireysel yatırımcıların bir araya geldiği nokta VİOP piyasasıdır. VİOP’un, vadeli piyasaların ve türev ürünlerin yatırımcılara sağladığı en önemli hizmetlerden bazıları şunlardır;
Kaldıraç sistemi
Risk yönetimi
Portföy yönetimi ve çeşitlendirilmesi
Spot piyasalardan daha düşük teminat oranı ile aynı miktarda dayanak varlığa yatırım yapma ve getiri yaratma
İki Yönlü İşlem
Borsa İstanbul’un Seyri: Borsadaki yükseliş ve düşüşü gösterge endeksleri üzerinden yorumlamak mümkündür. Yani borsa istanbul’un gösterge endeksi olan BİST100’de yaşanan düşüş ve yükselişler şeklinde yorumlanmaktadır. Bist 100’ü oluşturan 100 şirkette yaşanan hareketler endekse yansımaktadır. Bu şirketlerin değerini etkileyen faktörler nedeniyle borsa endeksi düşebilir veya yükselebilir.
Borsa’da işlem yapmak isteyen yatırımcı; sabırlı ve istikrarlı olmalıdır. Borsa’da işlem yaparken unutmamanız gereken en önemli konu risktir. Tek bir yatırım aracı yerine farklı yatırım araçlarına yatırım yapmak riski dağıtmak açısından yatırımcıların lehine olan bir karar olacaktır.