VİOP piyasalarında açılış ve kapanış saatleri spot piyasalar ile entegre haldedir. Fakat spot piyasalara göre daha geniş zaman aralığına sahiptir.
VİOP’ta açılış saatinin spot piyasalardan önce olması, BİST Pay Piyasası’nın yönü açısından önemli bilgiler üretir. Özellikle küresel piyasaları etkileyen makroekonomik, politik, jeopolitik gelişmelere saat farkı nedeniyle ilk tepkiler VİOP’un açılış seansında verilir. Bununla birlikte VİOP’tan sonra açılan Borsa İstanbul Pay Piyasalarında da benzer fiyat hareketleri izlenir.
VİOP’ta yaşanan fiyat hareketler ile spot piyasalardaki fiyat hareketleri arasındaki ilişki pozitif yönlüdür. Spot piyasalarla türev piyasalar arasındaki ilişki ve etkileşimin pozitif olduğunu savunan uzmanlar ile etkileşimin olmadığını savunan uzmanlar her ne kadar ikiye ayrılmış olsalar da son yıllarda yapılan çalışmalar bu tezi desteklemiş ve güçlendirmiştir.
Vadeli piyasaların spot piyasalarla korelasyonu
Vadeli işlem piyasası ve spot piyasa arasındaki ilişkiyi göstermek amacıyla kullanılan ARCH-GARCH modellemesiyle 2005 yılına kadar vadeli piyasaların spot piyasalara etkisi ampirik olarak alıştırılmıştır.
Spot piyasa ile vadeli piyasa işlem hacimleri arasında negatif korelasyon bulunmuş ancak VİOP’un spot piyasa fiyatları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. . Bu çerçevede de VİOP spot piyasada oynaklığı azaltmaktadır.
Küresel piyasalarda türev piyasaların etkin olmaya başladığı 1970’li yıllara kadar yapılan araştırmalar da türev piyasalarla etkileşimin pozitif ve çok güçlü olduğunu gösterdi. Dolayısıyla vadeli işlem piyasası, hisse senedi piyasasının oynaklığını düşürerek hisse senedi piyasasının likiditesini ve etkinliğini artırmaktadır.
VİOP’un spot piyasalarla etkileşimi ve işlem saatleri
VİOP piyasası spot piyasa etkileşimi üzerine yapılan birçok çalışma türev piyasaların spot piyasaları olumlu yönde etkilediği, oynaklığı azalttığı ve bilgisel etkinliği artırdığı görülmüştür. Böylece VİOP’ta açılış ve kapanış saatlerinin spot piyasalarla entegre olması çok daha önemli hale gelmiştir. Diğer yandan VİOP piyasasının açılış ve kapanış saatleri piyasaların açılışını görmek kadar piyasalardaki gelişmelere erken aksiyon almak açısından çok önemlidir. Öte yandan VİOP piyasalarının spot piyasalardaki volatiliteyi azaltması ve risk yönetimi açısından önemli bir fonksiyona sahiptir. Bu çerçevede VİOP piyasaları uluslararası piyasalar ile aradaki saat farkını kapatmak için kesintisiz işleme geçilmesi planlanmaktadır.
VİOP’ta açılış ve kapanış saatlerinin önemi
VİOP piyasalarında kapanış saatlerinde gerçekleşen işlemler de yatırımcı için çok önemlidir. Beklentilere bağlı olarak seans kapanmadan alım/satım pozisyonlarının açılması, ertesi gün için bekleyen emirlerin oluşturulması, teminat yönetimi, uzlaşma fiyatının belirlenmesi gibi birçok strateji VİOP kapanış saatlerine odaklanılmasına neden olmaktadır. Bu perspektifte de yatırımcı VİOP’ta kapanış saatleri nedir sorusunu yöneltmektedir.
VİOP’ta açılış seansı öncesi sisteme girilen emirler VİOP’ta açılış seansında eşleşmektedir. Bunun yanı sıra açılış fiyatları diğer piyasalar için referans kabul edilir. Bilinçli olarak VİOP’ta işlem yapan etkin teminat yöneten ve stratejilerini sürekli geliştiren yatırımcıların özellikle VİOP açılış ve kapanış saatlerini bilmesi gerekmektedir. VİOP açılış ve kapanış saatlerinin bu kadar üstünden geçtikten sonra aşağı da ki tabloda VİOP açılış ve kapanış saatleri bilgileri yer almaktadır.
VİOP normal mesaili günlerde açılış ve kapanış saatleri:
Pazarlar Normal Seans Saatleri
Pay Türev Pazarı 09 : 30 – 18:10
Diğer Türev Pazarlar 09 : 30 – 18:15
Pazarlar Yarım Gün – Seans Saatleri*
Pay Türev Pazarı 09 : 30 – 12:40
Diğer Türev Pazarlar 09 : 30 – 12:45