Yatırımcılar genelde yatırım yaptıkları hisse senetlerinin düşmesini istemezler. Çünkü hisse senetlerindeki değer kazancıyla yatırımlarını büyütmeyi hedeflerler.
Peki, sana hisse senetleri düşerken de kâr edebileceğini söylesek ne dersin?
Bugünkü yazımızda hisse senetleri düşerken para kazanmayı sağlayacak olan short pozisyonu ve hisse senetleri yükselirken para kazanmanı sağlayacak long pozisyonları stratejilerinden bahsedeceğiz.
Uzun (long) pozisyon ne demek?
Yatırımcının değer artışı beklentisiyle finansal bir varlığı portföyüne katmasına “uzun pozisyon” adı verilir. Yatırımcılar arasında long açmakta bilinir. Kısa pozisyonun tam tersidir.
Uzun pozisyon açtığınız zaman söz konusu olan varlığı tamamen sahip olmuş olursunuz. Adının uzun pozisyon olması ise varlığın elde tutulma süresine hem de uzun vadede kazanacağı değere atıftır.
Diğer yandan baktığımızda uzun süreli tutma zorunluluğu yoktur. Yatırımcılar uzun pozisyonlar açıktan sonra, istedikleri zaman karlarını veya zararlarını alarak pozisyonu bırakabilirler.
Peki, uzun pozisyonun avantajlarına ve dezavantajlarına bakalım
Uzun pozisyon avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Adından ve tanımından da anlaşılacağı gibi uzun pozisyon, yatırımcının ileride değerinin artmasını beklediği varlıklara sahip olmasını ifade eder. Fakat uzun pozisyonun da göz önünde bulundurulması gereken avantajları ve dezavantajları bulunur.
Avantajları:
Kısa pozisyona sahip yatırımcılar kendilerini korumaya almak adına uzun pozisyonda açabilirler. Bu durum yaşanacak kayıpları sınırlar.
Borsa uzun vadede hep yükselme eğiliminde olmuştur.
Dezavantajları:
Yatırım, avantajlar gerçekleşmeden son bulabilir.
Aniden gelişen olaylardan spekülasyonlar, ekonomik gelişmeler, şirkette yaşanan problemler vb. olaylardan dolayı kısa vadeli fiyat hareketlerinden negatif etkilenir.
Yatırımcının sattıktan sonra geri almayı planladığı varlık ile açmış olduğu pozisyona kısa pozisyon veya açığa satış adı verilir. Bu pozisyonun amacı, değeri düşeceği tahmin edilen varlıktan kar erlde tmeye çalışmaktır. Bu karı da varlığın satış fiyatı ile geri alış fiyatı arasındaki fark ortaya koyar.
Kısa pozisyon (açığa satış) ne demek?
Bunu kısaca şöyle örneklendirebiliriz: Örneğin yeni bir iphone modeli çıktı ve bir arkadaşınız bu iphone’u size ödünç vererek ona göz kulak olmanızı ve bir sene sonra sizden geri alacağını söyledi.
Siz de iphone piyasasına hakim biri olarak, yeni bir iphone modeli çıktığında eski modellerin fiyatlarının düştüğünü biliyorsunuz. Yani bir sene sonra elinizdeki iphonenun değer kaybedeceğini düşünüyorsunuz.
Bununla birlikte arkadaşınızın ödünç verdiği Iphone’u piyasa fiyatı olan 1.000 dolardan satıyor ve bir sene sonra yeni bir Iphone modeli çıktığında fiyatı 800 dolara düşen eski Iphone’u geri satın alıyorsunuz.
Böylece hem arkadaşınıza söz verdiğiniz Iphone’u geri veriyorsunuz hem de 200 dolarlık bir kar elde ediyorsunuz.
İşte kısa pozisyon almak, bu örnekte bahsettiğimiz üzere sahibi olunmayan bir varlığın ödünç alınarak satılmasını gösterir.
Gerçekleşen bu olaya açığa satış adı verilir. Açığa satışta yatırımcı kısa pozisyon açmış olur. Yani fiyatının düşeceğini düşündüğü varlığı önce ödünç alır ardından satar sonrasında ise düşen fiyattan geri alarak kar elde etmeye çalışır.
Örneklendirecek olursak elde ettiğin veriler sonucu sahip olduğun hissenin değer kaybedeceğini düşünüyorsun. Bu nedenle varlığını değeri düşmeden, daha sonra geri almak için satıyorsun. Bu noktada satış fiyatı ne kadar yüksek, alış fiyatı da ne kadar düşük olursa karın o kadar artış gösterecektir.
Açığa satış, yatırımcı veya yatırımcının hesabı tarafından ödünç alınan varlığın teslim edilmesiyle birlikte tamamlanır. Bu teslim sürecinde yatırımcı açık piyasan varlık alıp satarak ödünç alınan varlığın yerini doldurur ve varlığı esas sahibine teslim ederek kısa pozisyonu kapatır. Bu yöntem piyasa likiditeyi sağlamak ve varlıkların uzun pozisyona girme olasılığını düşürmek için çokça kullanılır.
Kısa pozisyon avantajları ve dezavantajları nedir?
Baktığında kısa pozisyonun uzun pozisyona göre daha riskli olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat kısa pozisyonun da kendisine göre artı ve eksileri vardır. Şimdi bu artı ve eksilere göz atalım.
Avantajları:
– Değerinin düşmesi beklenen bir yatırımdan kâr elde edilebilir.
Dezavantajları:
– Kısa pozisyonda risk, sınırsızdır.
– Geri alma fiyatının satış fiyatı üzerine çıkma ihtimali her daim vardır.
– Elde edilen kâr tamamen satış fiyatıyla sınırlıdır.
Uzun pozisyon ve kısa pozisyon farkları nelerdir?
Borsada uzun pozisyonun ve kısa pozisyonun temel olarak farklılıkları bulunur. Bu iki kavram yatırım hayatında doğru şekilde uygulayabilmek için tanımlarını ve farklılıklarını iyi bilmek gerekiyor. O halde uzun ve kısa pozisyonun farklılıklarına bakara, kavramların daha iyi tanıyalım.
– Uzun pozisyon ileride değeri artması beklenen, kısa pozisyon ise değeri düşmesi beklenen varlıklara uygulanan stratejilerdir.
– Uzun pozisyonda varlığa sahip olunurken kısa pozisyonda varlığı geri almak üzere elden çıkarma vardır.
– Uzun pozisyonda yatırımcı varlığı alma veya satma hakkına yazılı olarak sahiptir. Kısa pozisyonda yatırımcı bir nevi borçlu konumundadır.
– Kısa pozisyon, uzun pozisyona göre daha risklidir.
Kısa pozisyon ve uzun pozisyon neden birlikte kullanılmalıdır?
Şüphesiz her yatırımcı güzel bir portföye sahip olmak ister. Bunun için borsadaki kavramlara, enstrümanlara ve stratejilere hakim olmak ve tabii ki portföy çeşitliliğini sağlamak gerekmektedir. Çünkü sermayeyi en efektif şekilde kullanmanın yolu oranını artırırken risk oranını da düşürecek yatırımlarda bulunmaktır.
İyi bir portföyde hem çeşitliliği sağlamak hem de kayıpları önlemek adına uzun ve kısa pozisyonlardan yararlanılır. Hem de aynı anda! Biz buna satış stratejisi’ deriz. Satış stratejileri portföylerde sadece enstrümanları değil elde tutulan varlıkların bulunduğu pozisyonları da çeşitlendirmeye olanak sağlar. Böylelikle yüksek getiri oranları elde edilirken risk oranında da kontrol sağlanır. Sen de portföyünü çeşitlendirmek için uzun ve kısa pozisyonlardan yararlanabilirsin.