Halka Arz, hisse senetlerini satışa çıkardığını duyuran bir şirketin tüm yatırımcılara hissedar olmak yolunu açmasıdır. Halka arz işlemi, şirketlerin ve bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa sunulmasıdır.
Şirketler farklı nedenlerle halka arz olabilirler. Başarılı ve büyüme oranları yüksek olan şirketler faaliyetlerini genişletmek ve yatırımlarına fon sağlamak amacıyla, finansal kaynak açığı olan şirketler ise banka kredisi veya borçlanmaya başvurmadan yatırımlar yapabilmek ya da borçlarını ödeyebilmek için halka arz edilebilirler. Diğer yandan yatırımcılar da, hisse senedi alarak borsada işlem gören şirketlerin değerlerine yatırım yapabilme fırsat bulur. Halka arz özellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğuran bir yöntemdir.
Halka arz; birincil ve ikincil halka arz olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Daha öncesinde halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz işlemi, birincil halka arz, daha önceden halka arz edilmiş fakat ilk halka arz oranının düşük olması sebebiyle bu işlemin ikinci defa yapılması ikincil halka arzdır.
Halka Arz Şartları Nelerdir?
Halka arz işlemlerinin yapılabilmesi için yerine getirilmesi gereken birtakım şartlar bulunmaktadır.
Aracı kurumlar ile iletişime geçmek
Halka arz olma amacı olan şirketlerin öncelikle aracı kurumlar ile iletişime geçerek, aracılık sözleşmesi imzalamaları gerekir. Söz konusu kurum, halka arza yetkili bir aracı kurum olmak zorundadır. Sözleşmenin imzalanması ile birlikte halka arz işlemi gerçekleşir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile iletişime geçmek
Sermayesini halka arz etmek isteyen şirketler, SPK ile sözleşme imzalaması gerekir. Böylece Sermaye Piyasası Kurulu’nun denetimi ve kararlarına tabi olurlar. Şirket, SPK mevzuatına uygun hale getirildikten sonra halka arz edilirler. Bununla birlikte aracı kurum, SPK’ya ve Borsa İstanbul’a söz konusu şirketin halka arz işleminin başlatılması için başvuruda bulunur.
Şirket verilerinin Borsa İstanbul ve SPK uzmanlarınca incelenmesi
Şirket merkezi, genel faaliyetleri, piyasa değeri gibi özellikleri Borsa İstanbul ve SPK yetkilileri tarafından incelenerek bu kurumlara bilgi verilir. Bu verilerin uygunluğu doğrulandıktan sonra şirketin halka arz işlemleri fiilen başlamış olur.
Halka Arz Şirketlere Neler Kazandırır?
Bir şirketin halka arz olması şirkete birçok avantaj sağlar bunlar;
Finansman sağlar
Şirketlerin finansman ihtiyacının karşılanmasını sağlar. Bu kaynağın yeni yatırımlara dönüştürülmesi ya da borçlanmadan kaçınılmasını sağlar.
Mali yapıyı güçlendirir
Şirketin borç/sermaye oranında olumlu etkiler yaratır. Halka arz, şirketin sermaye yapısını güçlendirir ve borç temininde kolaylık sağlar.
Likidite sağlar
Hisse senedi fiyatlarının arz ve talebe göre şekillenmesinden dolayı şirket değerinin şeffaf bir biçimde belirlenmesi, haliyle şirket değerlerinin bilinmesini mümkün kılıyor.
Prestiji arttırır
Halka arz edilen şirket, yüksek bir görünürlüğe kavuşuyor ve bilinirliği artıyor.
Kredibiliteyi arttırır
Halka arz edilen şirket, mali açıdan müşteriler ve tedarikçiler için bir güven ortamı yaratıyor.
Değer artışı sağlar
Halka açık şirketler, halka arz edilmemiş şirketlere göre daha şeffaf ve bilinirliği yüksek olduğu için bu şirketin değerlerine olumlu yansıyor.