Forex piyasalarında işlem yapan yatırımcıların sıklıkla karşılaştığı terimlerden birisi de hedge kelimesidir. Birçok yatırımcının kullandığı ve işlem taktiği haline dönüştürdüğü çitleme nedir? Çitleme nasıl yapılır? Hedge özellikleri, sakıncaları ve faydaları hakkında detaylara bu yazımızda ineceğiz.
Çitleme (Hedge) Nedir?
Yatırımcıların riskten kaçınmak için uyguladığı sistemlerden bir tanesidir. Hedge belirli bir üründe hem alış hem de satış pozisyonu açılması anlamına gelir. Genellikle ismi hedge olarak tanımlanmakta ancak bazı yerlerde çitleme olarak da geçmektedir. Örneklendirecek olursak; 1 lotluk USDTRY alış işleminiz varsa, 1 lotluk USDTRY satış işlemi açarak pozisyonlarınızı hedgelemiş olursunuz.
Hedge işleminin kullanımı ve özellikleri
Hesabınızda hedge yapabilmek için, tüm ürünlerde aynı miktarda ters pozisyon açmanız gerekir. Örneğin; 1 lot USDTRY alış, 0,50 lot EURUSD satış işleminiz varsa, 1 lot USDTRY satış ve 0,50 lot EURUSD alış işlemi açarak tüm pozisyonlarınızı hedgelemiş olursunuz.
Hedge’i açıkta bulunan işlemlerinizin bir kısmına da uygulayabilirsiniz. Örneğin; 2 lot USDTRY işleminiz varsa, 0,50 lot kadarını hedgeleyebilirsiniz. Geriye kalan 1,5 lot işlem için teminat alınmaya devam eder.
Tüm pozisyonlar hedgelendiğinde hesabınızdan margin kesintisi olmaz.
Hedge kullanımının faydaları
Forex piyasalarında işlem yaparken, hesabımızda belirli bir bakiyenin bulunması gerekmektedir. Hesabımızın kaldıraç oranına göre belirlenen ve açtığımız işlemin belirli bir tutarına kadar bakiyeyi blokeye alan bu miktara margin denir. Margin kadar işlem yapılabileceği için, ne kadar varlığımız yüksek olursa veya marginimiz düşük olursa o kadar işlem açabilir, Forex işlem risklerinden o derece fazla kaçınabiliriz. Hedge kullanımı sayesinde ise margin seviyemiz düşer ve daha fazla işlem yapabiliriz.
İşlemlerimizi hedgelediğinizden yani belirli bir üründe hem alış hem de satış işlemi yaptığınızdan sizden herhangi bir teminat alınmaz. Bununla birlikte margin sıfırlandığından açık olan işlemleriniz olası bir volatiliteden korunmaktadır. Aynı zamanda bu pozisyonları korurken varlığınız ile yeni işlem açabilir. Mevcut işlemlerinizi uzun süreli bekletebilirsiniz.
Özellikle önemli verilerin açıklaması sırasında piyasalarda yüksek hareketin olacağı anlarda, açık pozisyonlarımız riske girer. Eğer piyasa hareketinin tam tersi yönde işlem açtıysak ve fiyatlar hızlı bir şekilde diğer yöne ilerliyor ve bakiyemiz pozisyonları koruyacak kadar büyük değilse, spot out oluruz, yani otomatik olarak tüm pozisyonlarımız sistem tarafından mevcut zarardan kapatılır. Bu gibi yüksek volatilitenin olduğu zamanlarda yapılabilecek 3 işlem vardır.
Piyasanın hareket yönü, pozisyonumuzun tersi yönünde ilerliyorsa açtığımız işlemi kendimiz sonlandırabiliriz. Bu durumda ekranda görülen zarara katlanmış oluruz.
İşlemin kara geçme ihtimalini düşünerek, pozisyonlarımızı bekletiriz. (Ancak zarar büyürse ve bakiye kuvvetli değilse stop out olma riski vardır.)
Pozisyonlarımızı hedgeleriz.
Alış-satış eşitlendiğinden margin seviyesi ve margin ortadan kalkar. Fiyatlar yukarı yada aşağı gitsede işlemimiz etkilenmez. Açık işlemi uzun süre bekletebiliriz.
Hedge işleminin zararları
İşlemlerimizi hedgelediğinizde olası stop out riskinden kurtulmuş olursunuz. Fakat bir işleminiz karar geçerken diğer işleminiz zararda olur. Bu da size pozitif bir katkı sağlamaz. Karlı gördüğünüz işlemi kapatırken margin seviyeniz tekrar oluşacağından stop out riskine maruz kalabilirsiniz. Yani açık işlemlerden birini kapatırken olabildiğince dikkatli olmakta fayda var.
Uzun süreli pozisyon beklettiğinizde (-) swap maliyetine katlanmış olursunuz. Bir alış, bir satış işlemi olduğunda genellikle pozisyonun birine (+) swap, diğerine (–) swap yansır. Fakat negatif swap maliyeti daha yüksek olduğu için gün geçtikçe varlığınız azalmaya başlar. Bakiyeniz yeteri kadar büyük değilse, yansıyan swapların etkisi ile hesabınız sıfırlanıp, tüm pozisyonlarınız hedgeli olsa dahi kapanma durumuna geçebilir.