Borsa ve Forex piyasalarında yeni yatırım yapmaya veya yeni trade yapmaya başlayanların en çok duyduğu terimlerinden bir tanesi de Ayı ve Boğa terimleridir. “Boğa geldi”, “Ayı Geldi”, “Boğa piyasası çok uzun sürdü”, “Ayı piyasası çok sert geçiyor.” Vb. sözleri çokça duymuşsunuzdur. Peki, nedir Boğa piyasası, ne anlama gelir? Neden “Boğa geldi” derler, boğa gelince neler oluyor?
Alıcıların ve satıcıların bir araya geldiği ve fiyatların belirlendiği her ortamın bir piyasa, bir pazar yeri olarak adlandırıldığını söyleyebiliriz. Otomobil, ev, bilgisayar, peynir, simit, küçükbaş hayvan, kırtasiye malzemesi, proje yazım hizmeti, işgücü, altın, dolar vb. aklınıza gelebilecek her şeyin alıcı ve satıcılar tarafından fiyatı belirlenir.
Finans Piyasaları inişler, durağan dönemler ve çıkışlardan oluşur. Piyasaların iniş dönemlerinde sürecin sahibi ayılar olduğu kadar çıkış dönemlerinde ise boğalardır. Tamamen kişisel çıkar yaklaşımıyla piyasada olan alıcılar ve satıcılar, anlık duygusal durum değişikliğine göre alış ya da satış tarafında olarak piyasaların düşüş ve yükseliş sürecinin şekillendiricisi olurlar. Buna göre ellerindeki hisse senedini beklentileri yönüne doğru alır veya satarlar.
Boğa piyasası nedir? Sorunun cevabı net olarak şudur: Piyasaların genele yayılan bir yükselişte olması, fiyatların talebe bağlı olarak her defasında daha da yükselmesi, insanların bir ürünü her defasında daha yüksek fiyattan alması boğa piyasasını oluşturur. Yükselişi bir süredir devam eden bir piyasaya boğa piyasası denir. Boğa piyasası yükseliş trendini temsil eder.
Piyasaların ana aktörleri ayılar ve boğalardır. Boğa piyasası Nedir? Sorusunun cevabını ararken ayı piyasasıyla karşılaştırmalar yapmak daha yerinde olacaktır. Ayı piyasasında satışın birçok nedeni olduğu gibi, boğa piyasalarında alışlar birçok beklentiye bağlıdır.
Boğa Piyasası Nedir?
Boğaların uzun dönemli yatırım yaptıkları şirketlerin yıl içi dönemlik bilançolarındaki olumlu beklenti ve değişimler, yurtiçinde başta ekonomi olmak üzere her alanda güven ortamının oluşmasıyla gelen olumlu haberler, global piyasaların yurtiçi piyasalara olan olumlu etkileri, yerel borsada ve hisseler bazında yükselişe dair teknik gerekçelerle desteklenen verilerin gelmesi, yükselişe dair haberlerin yayılmasıyla birlikte daha fazla yatırımcının da finansal piyasalara gelmek için iştihanın artması ve az ya da çok yerel para birimi ile yaptıkları birikimleri hisse senetlerine yatırması boğa piyasasını oluşturur.
Boğa Piyasası Nedir? Adı Nereden Geliyor?
Boğa Piyasası Nedir sorusu başka sorular da doğuruyor. Mesela, bu yükseliş piyasasının adı neden boğa piyasasıdır? Bu piyasaya neden boğa piyasası denir?
Yükseliş piyasalarına boğa piyasası denmesinin bir nedeni vardır. Boğalar doğaları gereği, serbest bırakıldıkları anda karşılarına çıkan her şeyi boynuzları ile dipten alıp yukarı doğru savurmaya başlarlar. Dipte oluşan fiyat seviyelerinin alışlarla yukarı taşınmasına atıf yapmak amacıyla alıcılara boğa ve piyasanın alıcılarının çoğunlukta olduğu dönemlerine de boğa piyasası ismi verilmiştir.
Boğa piyasasının uzun dönemli yatırımcılar için bir anlamı yoktur. Uzun dönemli yatırımcılar temel analiz disiplinine göre belirledikleri şirketlerin hisselerini düzenli bir alış doğrultusunda yatırımlarına devam eder.
Fakat kısa dönemli düşüş ve yükselişlerden kar elde etmek isteyen yatırımcılar için ayı dönemi ne kadar önemliyse, boğa dönemi bir kat daha önemlidir. Yükseliş geldiğinde teknik analizin kurallarıyla kendi risk algılarına göre geliştirdikleri parametreler doğrultusunda yükseliş sinyali veren hisse senetlerinden alacaklar ve yine kendi risk ve psikoloji yönetimlerine göre hedefledikleri düzeye kadar hisselerinin yükselişini izleyecekler. Hisse senetlerinin fiyatları da boğa sürecinde her saatlik, günlük, haftalık ve aylık periyodun açılış ve kapanışında daha yüksek seviyelerde oluşacaktır.
Boğa piyasasının geleceği önceden anlaşılabilir mi?
Finans piyasalarının en önemli kurallarından bir tanesi de piyasaların tahmin edilemez veya öngörülemez olmasıdır. Hisse senedi piyasaları için düşündüğümüzde, piyasa ancak teknik analiz verileri ile anlamlı olasılıklar üreterek öngörülebilir duruma gelebilir. Ayıların ne zaman geleceğini bilmediğimiz gibi boğaların ne zaman geleceğini öncesinde bilemeyiz. Borsanın yükseliş eğiliminde olduğu boğa piyasasından bahsedebilmemiz için fiyatları belirgin ölçüde artması ve her fiyat seviyesinde talebin arzdan daha çok olduğunun görülebilmesi gerekmektedir.